ΕΡΓΑΣΙΕΣ 9ΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

(ΕΝΟΤΗΤΑ 9)

ΟΝΟΜΑ: ................................................................  ΗΜΕΡ.  ...........................

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

Το επίθετο πολύς,  πολλή, πολύ κλίνεται στα τρία γένη και γράφεται με 2 λ σε όλα τα γένη στον πληθυντικό αριθμό και στο θηλυκό του ενικού αριθμού.

Για να ξεχωρίσουμε ποιο είναι επίθετο και ποιο επίρρημα, θυμόμαστε ότι:                           

• όταν βρίσκεται μπροστά από ουσιαστικό, είναι επίθετο. π.χ έκανε πολύ θόρυβο, έκανε πολλή ζέστη.

• όταν βρίσκεται μπροστά από επίρρημα ή  από   επίθετο,  είναι επίρρημα και σχηματίζει μαζί   με το επίθετο ή το επίρρημα τον  υπερθετικό βαθμό.

Π.χ.  Η έκθεση ήταν πολύ καλή.

 • όταν συνοδεύει ρήμα, είναι επίρρημα.

Π.χ  Μου άρεσε πολύ το φαγητό και έφαγα πάρα πολύ.

Επομένως, η λέξη πολλή συνοδεύει μόνο θηλυκό ουσιαστικό

 Π.χ. πολλή ελπίδα, πολλή αγάπη κ.λπ.   

 Σε όλες τις άλλες  περιπτώσεις χρησιμοποιούμε το πολύ. Π.χ. Τη συμπαθώ πολύ.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Συμπλήρωσε τα κενά με τις  λέξεις πολύ ή πολλή.

με .................... λαχτάρα                                        με.................... χαρά

με. ................. μεγάλη λαχτάρα                          .................... δυνατή μουσική

τον φοβάμαι ..................                                        με.................... μεγάλη αγωνία

με....................... αγωνία                                        έκανε.................... ζέστη

είναι ένα...................... όμορφο τραγούδι              .................... καλή συναυλία

2. Συμπλήρωσε τα κενά με το επίρρημα πολύ ή με το επίθετο πολύς. πολ­λή, πολύ, Βάζοντας το στο σωστό αριθμό και στη σωστή πτώση.

Όταν ξεκινήσαμε να οργανώνουμε τη βιβλιοθήκη της τάξης μας, ήμαστε ............... ανήσυχοι για το αν θα τα καταφέρουμε. Εξάλλου, δεν ήμαστε και............................ Πέντε όλοι κι όλοι είχαμε προσφερθεί να βοηθήσουμε. Εί­χαμε όμως.... ................... όρεξη και................... αγάπη γι' αυτό που κάναμε.

Τελικά όλα πήγαν καλά. Τώρα η συμμετοχή όλο και πιο................... παιδιών της τάξης μας γεμίζει χαρά. Όπως καταλαβαίνετε, είμαστε...................... ευχαριστημένοι και .......................φορές σκεφτόμαστε ότι άξιζε που προ­σπαθήσαμε τόσο................... για να τα καταφέρουμε.

Χθες αργήσαμε ............................... στο σχολείο. Είχαμε ..................... δουλειά με τις θεατρικές πρόβες. Φωνάζαμε όμως και ο δάσκαλος αναγκάστηκε να φωνάξει ........................ δυνατά. ..................... μαθητές στενοχωρήθηκαν. Από την ........................... κούραση, ιδρώσαμε ............................. .   Πρέπει να κάνουμε ..................... πρόβες, για να τα καταφέρουμε.

Οι προθέσεις ανά, προ, υπό, υπέρ, επί (εφ),  εν (εμ) προέρχονται από τα αρχαία ελληνικά και χρησιμοποιούνται ως α΄ συνθετικό σε σύνθετες λέξεις.

Π.χ. ανά + γνώση: ανάγνωση                           εν + πείρα: εμπειρία

        Προ + γράμμα: πρόγραμμα                      υπό + έργο: υπουργείο

        υπέρ + άνθρωπος: υπεράνθρωπος            επί + τύχη: επιτυχία

Και στις παραπάνω προθέσεις ισχύει ο κανόνας σύμφωνα με τον οποίο κατά τη σύνθεση δυο λέξεων το αρχικό φωνήεν της δεύτερης λέξεις είναι ισχυρότερο από το τελικό φωνήεν της πρώτης λέξης, γι’  αυτό και συνήθως χάνεται. Σπάνια διατηρούνται και τα δυο.

Π.χ. επί+ είσοδος: επεισόδιο                       υπό + έδαφος: υπέδαφος.

3. Γράψε τη σύνθετη λέξη που σχηματίζεται. Θα σε βοηθήσουν οι συνδυασμοί των συμφώνων που βρίσκονται στο πλαίσιο.

ν+γ = γγ                  ν + σ = σ                  ν + τ = ντ                    ν + μ = μμ

ν+ ν = νν              ν + κ = γκ               ν + π = μπ                  ν + φ = μφ

ανά + βάλλω : ................................ ....    ανά + γνωρίζω: .........................................

ανά + λαμβάνω: ................................      προ + εκλογικά: .......................................

προ+ σχολική: ....................................     υπό + γράφω: ...........................................

υπό + γη: ............................................     υπέρ + βάλλω: ..........................................

υπέρ + νικώ: ......................................     επί + γράφω: ............................................

επί + κίνδυνος: ...................................    εν+ γραφή: ..............................................

εν + πίστη: ...........................................   εν + τριβή: ..............................................

εν + δόξα: ...........................................    εν + μισθός: .............................................

συν + νέφος: ........................................   συν + μαθητής: .........................................

συν + κάτοικος: ...................................   συν + γνώμη: ............................................

συν + πολίτης: .....................................   συν+ φοιτητής: .........................................

4. Σχηματίζω σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό το συν:

	Συν + τ, ή φωνήεν =συν		Συν + π,β,φ = συμ
Συν + αγωνίζομαι		Συν+βουλή
Συν + τροφός		Συν + παίκτης
Συν + εργάτης		Συν + φοιτητής
	Συν + σ = συ		Συν + κ,γ,χ = συγ
Συν + στάση		Συν = κινώ
Συν + σκέψη		Συν + γραφέας
Συν + σκοτίζω		Συν + χαίρω
	Συν + λ =συλλ		Συν + μ = συμμ
λογίζομαι	συλλογίζομαι	μαθητής	συμμαθητής
λυπούμαι		μαζεύω
λαμβάνω		μετέχω
	συν + ρ =συρρ		συν + σ = συσσ
ρίζα	σύρριζα	σώμα	σύσσωμος
ραφή		σωρεύω
ροή		σωρευτής